“Beter naast de boer dan er tegenover”
VALA ontwikkelde met Zone.college een nieuwe cursus die bruggen slaat tussen boeren en gebiedscoördinatoren
Waarom zou een collectief investeren in een pilot voor een cursus voor de eigen medewerkers? Voor VALA was het antwoord helder: omdat het onze leden ten goede komt. Met de cursus Inzicht in de melkveehouderij leren gebiedscoördinatoren en andere betrokkenen het agrarisch bedrijf beter begrijpen. Het resultaat: meer inlevingsvermogen, betere gesprekken en een samenwerking die écht aansluit bij de praktijk.
15 september 2025
“De aandacht gaat er vaak naar uit dat boeren meer moeten leren over ecologie”, vertelt Yvette Ruesen van VALA. “Maar dat geldt net zo goed andersom: ecologen en gebiedscoördinatoren moeten ook leren boeren te begrijpen en zich kunnen inleven in wat hen bezighoudt. Alleen dan vind je elkaar in natuurdoelen en agrarische bedrijfsvoering.”
Investeren in begrip
Sommige medewerkers van collectieven hebben geen agrarische achtergrond. Ze hebben een opleiding bos- en natuurbeheer gedaan en missen kennis van de melkveehouderij. Juist die kennis maakt gesprekken over agrarisch natuurbeheer zoveel effectiever. “Neem kruidenrijk grasland”, legt Yvette uit. “Dat klinkt prachtig, maar er zit een grens aan wat een boer kan inpassen als hij de melkproductie op peil wil houden. Daarnaast zijn sommige percelen voor de boer minder rendabel. Als je dat snapt, kun je beter meedenken en samen oplossingen vinden.”
De initiatiefnemer – Yvette Ruesen, projectleider Landbouw en Natuur bij VALA: “Vaak ligt de nadruk erop dat boeren meer moeten leren over ecologie. Maar minstens zo belangrijk is dat ecologen en gebiedscoördinatoren leren begrijpen wat boeren drijft en zich inleven in hun dagelijks werk.”
Praktisch opgebouwd
VALA ontwikkelde de cursus samen met Zone.college. VALA dacht mee over leerdoelen, de opzet en het lesmateriaal en liet een klankbordgroep met medewerkers en boerenbestuurders meekijken. Het resultaat is een pakket van acht modules – van de jaarcyclus van het melkveebedrijf tot veestapelmanagement en bemesting. Het lesmateriaal is praktijkgericht, met excursies naar bedrijven en gesprekken met zogenaamde ‘buddyboeren’.
Astrid Sportel van Zone.college licht toe: “Met de input van VALA konden wij een cursus op mbo-niveau 4 ontwikkelen die verder gaat dan theorie. Het is een combinatie van een online leeromgeving, een bijbehorende docentenhandleiding en vooral veel praktijkervaring. Deelnemers leren letterlijk aan de keukentafel en in het boerenbedrijf.”
De ontwikkelaar – Astrid Sportel van Zone.college: “Deelnemers leren letterlijk aan de keukentafel en in het boerenbedrijf.”
Olievlek
Yvette: “Onze wens was een cursus breder dan de VALA of de Achterhoek. Dat is gelukt. Het lesmateriaal is nu voor iedereen beschikbaar. En het Zone.college gaat de cursus in het najaar aanbieden. VALA laat het nu los.” Astrid: “We bieden deze cursus nu ook aan een bredere groep aan. We mikken op iedereen die geen agrarische achtergrond heeft, maar wel in het werkveld bezig is. Denk aan andere collectieven, gebiedspartijen, zoals Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer. Het is ook interessant voor medewerkers van waterschappen, gemeenten en provincie.”
Buddyboer Dinand
Dinand Krooshof is zo’n buddyboer. Hij begeleidde een cursist op zijn bedrijf en deelde zijn kennis en ervaring. “Als buddyboer deel je gewoon je kennis,” zegt hij nuchter. “Soms weet je meer, soms minder van een onderwerp, maar je leert elkaar echt begrijpen. Vaak zitten we gewoon aan de keukentafel en praten we over keuzes op het bedrijf. VALA-medewerkers komen specifiek voor agrarisch natuurbeheer, maar er speelt altijd veel meer. Door zulke inzichten worden ze betere gesprekspartners.” Een voorbeeld: “Kruidenrijk grasland is leuk, maar voor een melkkoe kun je daar veel minder mee dan voor jongvee of een droge koe. Dat lijken details, maar voor de praktijk zijn ze bepalend. Uiteindelijk gaat het erom dat je snapt waarom iets is zoals het is.”
De buddyboer – Dinand Krooshof: “Uiteindelijk gaat het erom dat je snapt waarom iets is zoals het is.”
Susan kijkt meer met boerenogen
Voor deelnemers maakt de cursus een groot verschil. Susan Zweers, gebiedscoördinator bij VALA, vertelt: “De cursus was intensief, maar ontzettend waardevol. Melkveehouder zijn is zó complex. Je moet aan zoveel dingen denken. Daar heb ik nu veel meer respect voor gekregen. Als ik nu aan de keukentafel zit en ik zie een vermoeid gezicht of een diepe zucht, dan kan ik dat beter plaatsen.” De gesprekken lopen soepeler, merkt ze. “De lesstof en de bezoeken op boerenbedrijven neem ik echt mee in het veld. Je voelt je vertrouwder, je kijkt meer met boerenogen. Het begrip en de inleving maken elk gesprek soepeler – je kunt je echt beter inleven in het perspectief van de boer.”
De cursist – Susan Zweers, gebiedscoördinator bij VALA: “Ik kijk nu meer met boerenogen – het begrip en de inleving laten gesprekken soepeler lopen.”
Waarde voor leden
Voor boeren en leden van VALA betekent dit dat de medewerkers die bij hen aan tafel zitten beter voorbereid en meer betrokken zijn. Ze begrijpen de keuzes die een boer maakt en kunnen daardoor sneller tot werkbare afspraken komen. “We willen naast de boer staan, niet er tegenover,” vat Yvette samen. “Daar gaat het om.” Met de ontwikkeling van deze cursus investeert VALA niet alleen in haar eigen team, maar ook in de kwaliteit van de samenwerking met boeren. En dat is precies wat leden van een collectief mogen verwachten.